113. Opdragt aan de jonge en leerzame jeugd

Titel

113. Opdragt aan de jonge en leerzame jeugd

Uitgever

Brepols & Dierckx Zoon

Onderwerp

16 houtblokken zonder kader, niet gesigneerd, 4 rijen van 4 blokken, 45 à 58 x 65 à 70 mm. Nederlandstalige onderschriften.

De rekenles. Onder elk houtblok een Nederlands sizain, waarvan de eerste vier regels de tekst vormen, de laatste twee de moraal. Het eerste houtblok stelt een schooljongen voor die aan tafel zit te eten. Een van zijn klasgenoten komt op: Niets is NUL // Arme Sul, // Gij komt te laat. // Dat spijt mij maat, // Als men bij iemand komt te gast, /: Dan dient er op den tijd gepast.

Onder het laatste houtblok, dat een schooljongen voorstelt, die zich blootgeeft en het publiek begroet, lezen we: In 't Romeinsche cijferschrift, // Wordt ook nog een M gegrift, // DUIZEND toont die brief aan // Hier heb ik afgeclaan. // MDCCCXXXV. 1835. // Kent gij nu al, Dit jaar getal ?

Relatie

Deze prent geeft de illustraties weer van een klein lithografisch kinderboek dat in 1828 in Nederland werd uitgegeven en dat daar sindsdien zeer populair is geworden. De tekst van de Brepols-prent is dezelfde als die van het boek. Het Nederlandse boek is geïmiteerd van een Engels boek, getiteld: Marmaduke Multiply’s Merry Method of Making Minor Mathematicians (Londen, 1816).

De houtsneden op onze afbeelding zijn gekopieerd van de eerste editie van het Nederlandse boek. In de eerste twaalf tabellen leert men tellen tot elf; in de laatste vier legt men de waarde uit van de Romeinse cijfers L, C, D, M. Als afsluiting geeft men in de tekst van het laatste onderwerp een duizendste in Romeinse en Arabische cijfers, wat varieert met de edities en hun drukdatum bekend maakt.

De andere uitgevers van Turnhout hebben replica's van deze interessante afbeelding uitgegeven. Delhuvenne onder Nr. 7, het huis Glenisson en Van Genechten onder N° 33, Glénisson en zonen Nr. 33 en  Beersmans onder N° 77.

Type

houtsneden, ingekleurd met sjablonen

Taal

Nederlands
Nederlands en Frans

Aanduiding

14. Opvoeding en onderwijs
14.3 Leren rekenen
14.3.1 Getallen en sommen

Beschrijving

Prent 1: gevergeerd papier, zonder adres. Jaartal bij laatste houtsnede 1835. Enkel Nederlandstalige tekst. Handschrift op achterzijde "W. J. Venema".
Sjabloonkleuring geel, rood en groen
Periode 1817 - 1840 

Prent 2: op naam van wederverkoper "Te Rotterdam, bij W. Rijks, Bz.", Jaartal onder laatste houtsnede 1840. Franstalige titel toegevoegd "Présent pour la jeunesse docile". Bijschriften nu tweetalig Nederlands/Frans.
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1840 - 1860
Prent 3: zonder adres, gemerkt 'B', Jaartal onder laatste houtsnede 1848.
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1840 - 1860
Prent 4: zonder adres, Jaartal onder laatste houtsnede 1874. Tekst volledig herzet t.o.v. vorige editie.
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1860 - 1880
Er bestaan edities met jaartallen 1835, 1840, 1848, 1857, 1874, 1885, 1889

Bestanden

113. Opdragt aan de jonge en leerzame jeugd
Brepols_profaan_113.4web.jpg
113. Opdragt aan de jonge en leerzame jeugd
113. Opdragt aan de jonge en leerzame jeugd

Citaat

“113. Opdragt aan de jonge en leerzame jeugd,” de Prentfabriek, toegankelijk 27 april 2024, https://archief.prentfabriek.be/items/show/236.

Uitvoerformaten

Opmerkingen