173. Jan Klaassens kluchtige bedrijven - Les farces de Polichinelle

16 houtblokken met kader, gesigneerd “ROBYN”, 4 rijen van 4 blokken, 64 x 60 mm. Nederlandstalige kwatrijnen, Franstalige coupletten.

Links, onderaan het laatste blok, de signatuur: ROBYN.

Jan Klaassen speelt in Nederland dezelfde rol als Polichinelle in Frankrijk. Het is ook in een pop, voor verraste en geamuseerde kinderen, dat de houtsneden van deze prent zich een voor een ontvouwen. De natuur was bepaald niet gul jegens Jan Klaassen, zij bezorgde hem, net als zijn Franse collega, twee bulten en een kromme neus. Hij draagt ​​een afgeknotte kegelvormige hoed met daarop een bot, een jas, een broek en houten klompen, een van de lievelingsschoenen van de Nederlanders. Wat kan er van zijn karakter worden gezegd, behalve dat hij, net als Polichinelle, spraakzaam, opschepperig, spottend, opstandig en hebzuchtig is. Hij lijkt naïef, maar het is een geleende naïviteit die voor hem als masker dient om de versuften en de dommen te vangen.

We zien het in de favoriete scène van de kinderen waar vlinders (in de tekst ten onrechte: bijen genoemd) zijn slaap verstoren; vervolgens met zijn knots de dood wegjagen die hij had geroepen om hem te verlossen van de last van het leven; beslecht een geschil tussen zijn vrouw en een buurman door de laatste te schoppen; op de grond vallen en dood spelen om een ​​slag van het zwaard te vermijden en, wanneer de dokter naar hem toe rent en tevergeefs naar zijn wond zoekt, opstaan ​​en met grote gebaren de spot drijven met de geneesheer. Ten slotte laat Jan Klaassen, als er 's avonds thuis geen brood meer is, zijn kinderen in een kring om hem heen dansen, de tijd aangevend, en stuurt ze naar bed, zonder avondeten. In de laatste scène jaagt een grote draak Jan Klaassen de scène uit:

Een groote draak ziet men verschijnen ;
Hij opent wijd zijn muil en keel.
Jan Klaassen en de draak verdwijnen :
Zie daar het einde van ‘t tooneel.

Houtblokken uit de collectie van J. Noman & Zoon, reeds uitgegeven (sinds 1817) door J. Noman (Nr. 107) en afkomstig van Stichter (Nr. 103). De graveur Robyn maakte ze tegen het einde van de achttiende eeuw voor deze uitgevers. Brepols behield de Nederlandse tekst. De prent van Brepols werd gekopieerd door Glenisson en Van Genechten, wier houtsneden later door Beersmans (nr. 106) werden uitgegeven onder de titel: Jan de Snaak, met andere onderschriften.