201. Zie Jeugd! Hoe sterk de mode…

Glénisson & Van Genechten
Glénisson en Zoon

Prent 1: zonder adres
Sjabloonkleuring geel, roodbruin en blauw
Periode 1840 - 1856

Prent 2: zonder adres. Titel herzet in ander lettertype
Zonder inkleuring
Periode 1856 - 1900

201. Zie Jeugd! Hoe sterk de mode…

16 houtblokken met kader, gesigneerd H. NUMAN, 4 rijen van 4 blokken, 80 x 59 mm., Nederlandstalige onderschriften.

Eén Nederlands vers per houtsnede, de verzen rijmend twee aan twee. Onderaan en rechts van het laatste houtblok van de tweede rij de signatuur, grotendeels ontbrekend: H. NUMAN. Satirische prent gericht tegen extravagante kapsels en excentrieke hoeden, Lodewijk XVI-periode, die niet alleen een rage waren in Frankrijk, maar ook in Nederland waar deze belachelijke ornamenten alle klassen van de samenleving waren binnengedrongen. Het deed de uitstekende kunstenaar genoegen ons deze prenten van haar, bloemen en veren te laten zien, deze groteske hoeden gedragen door mensen in de laagste conditie. Bovenaan, als titel:

Zie, jeugd! hoe sterk de mode, om ‘t zeerst,
In allen stand van menschen heerscht.
Belach ze, zonder te vergrooten,
De zotheid onzer landgenoten.

Modehandelaar. 一 Parfumverkoper. 一 Werkende vrouwen. 一 Beer leider. 一 Rondtrekkende muzikanten. 一 Melkboer.一 Rondtrekkende winkelier. 一 Handelaar in kartonnen dozen. 一 Fruitverkoopster. 一 Kleine zangeressen op Driekoningen. 一 Snoepverkoper. 一 Verkoper van haspels. 一 Joodse uienverkoper. 一 Vismeisje. 一 Linnenverkoper. 一 Straatzangeressen.

Een van de afbeeldingen op deze interessante prent toont een gebruik op Driekoningen, eens gebruikelijk in België, Nederland en elders, en dat jaar na jaar afneemt. Op Koningsavond gingen de kinderen de straat op en zongen van deur tot deur klaagzangen. Een gekleurde papieren lantaarn, vaak in de vorm van een grote ster, die aan het einde van een lange rieten stok kon ronddraaien, verlichtte hen en stelde de ster voor die de magiërs leidde op hun reis naar Bethlehem. Regelmatig smeerden we, zoals de huidige afbeelding ons laat zien, het gezicht van een van de kinderen in met roet, ter nagedachtenis aan de negerkoning. Zie Bon de Reinsberg, Le Calendar Belge, p. 30; J. ter Gouw, De Volksvermaken, p. 178 e.v., en vooral de verzameling oude liederen verzameld door Flor, van Duyse, Het oude Nederlandsche Lied III, n° 528.

Houtblokken afkomstig van de veiling van het fonds “Joh. Noman en Zoon” te Zaltbommel op 9 april 1845. Deze prent van Glénisson & Van Genechten is een herdruk van Noman nr. 115, en werd voor het eerst uitgegeven door Stichter onder nr. 132.

Graveur: ges. Numan

Nederlands

houtsneden, ingekleurd met sjablonen

4. Humor en satire
4.2 Satire op de tijdgeest
4.2.1 Mode (kapsels, hoeden, paraplu's en kleren)