61. Door liefde gedrongen besteê ik deze plaat ten dienst der jeugd
Titel
Uitgever
Brepols & Dierckx Zoon
Onderwerp
Oblong vel. 15 houtblokken met kader, niet gesigneerd, 3 rijen van 5 blokken, 82 x 55 mm. Nederlandstalige onderschriften.
Onder elk houtblok, in het Nederlands, een moraal in de vorm van een kwatrijn. Bovenaan, als titel: Door liefde gedrongen, besteê ik deze plaat ten dienste der jeugd; Aanvaard die ô Wichtjes ! zij zal u bereiden den weg tot de deugd.
De perzik.一 Studeren is beter dan spelen 一 Medelijden.一 De vlijt. 一 De spiegel. 一 De kleine hond. 一 Het gebroken glas.一 De tol. 一 De pruimenboom of verleiding. 一 De oude bedelaar. 一 De nachtwaker. 一 In de winter. 一 Het zieke kind.一 De sijs op de kolf.一 Het geweten.
De afbeelding is ontleend aan het zeer bekende kinderboek: Kleine Gedichten voor Kinderen, door Hieronymus van Alphen; kleine morele gedichten waarvan Franse en Duitse vertalingen zijn verschenen. De houtsneden van deze prent zijn, evenals die van sommige prenten die in Nederland zijn uitgegeven, meestal zeer getrouwe imitaties van de illustraties die A. Zeelander heeft gegraveerd voor de uitgave van deze gedichten, gepubliceerd in Utrecht in 1821.
De onderschriften van Brepols zijn ontleend aan de gedichten van van Alphen, vaak zijn zelfs de originele verzen bewaard gebleven. Het eerste houtblok behoort tot het beroemde gedicht: De Perzik.
Tekst Brepols.
Braaf Karel die zoo vlijtig leerd,
Wordt altoos wel beloond,
De vrolijkheid past aan de jeugd
Die leerzaam zich betoont.
Tekst H. van Alphen.
Die perzik gaf mijn vader mij,
Om dat ik vlijtig leer.
Nu eet ik vergenoegd en blij；
Die perzik smaakt naar meer.
De vrolijkheid past aan de jeugd.
Die leerzaam zich betoond.
De naarstigheid, die kinderdeugd,
Wordt altoos wel beloond.
Het laatste houtblok illustreert het gedicht: Het Geweten.
Tekst Brepols.
Willem vindt vermaak omdat hij zijn
pligt - Blijmoedig heeft verrigt,
Maar ook is hij traag dan wordt ’t hem
door ‘t geweten - Geduriglijk verweten.
Tekst H. van Alphen.
Nooit heb ik meer vermaak, dan als ik mijnen pligt
Blijmoedig heb verrigt.
Maar ben ik traag of stout, dan ben ik niet gerust;
Dan heb ik geenen lust
In spijs, in drank, ofspel; dan wordt mij door ‘t geweten
Geduriglijk verweten,
Dat ik een slechtaard ben, etc".
Prent nr. 68 van Brepols is ontleend aan dezelfde bron.
Maker
Datum
Type
Taal
Nederlands en Frans
Aanduiding
5.1 Beeldverhalen algemeen
5.1.38 Hieronymus van Alphen
Beschrijving
Met vier-regelige Nederlandstalige versjes onder elke houtsnede. Handschrift op achterzijde "W. J. Venema"
Sjabloonkleuring geel, rood en groen
Periode 1817 - 1840
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1840 - 1880
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1880 - 1900
Bestanden
Opmerkingen