148. Rytuigen voor yzeren weg - Voitures pour chemin de fer

Uitgever

Brepols & Dierckx Zoon

Beschrijving

Prent 1: onderschrift op naam van wederverkoper "Amsterdam, Bij J. A. ALDAG, St. Jansstraat, n. 33", gemerkt 'B' eerste versie met omnibus. Handschrift op achterzijde "W. J. Venema"
Sjabloonkleuring geel, roodbruin en groen
Periode 1840 - 1860
Prent 2: zonder adres, gemerkt "B", eerste versie met omnibus. 
Sjabloonkleuring geel, rood en groen
Periode 1840 - 1880
Prent 3: zonder adres, tweede versie. Rij 1 en 3 zijn vernieuwd, rij 2 is rij 3 geworden. Tekst is ongewijzigd, behalve bij de laatste rij.
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1860 - 1880
Prent 4: zonder adres. Tekst is herzet, kader weggelaten. Laatste houtblok deels ontbrekend.
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1860 - 1880
Prent 5: zonder adres, laatste houtblok groter deel ontbreekt t.o.v. vorige. Houthoudend papier van slechte kwaliteit.
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1880 - 1900
Afbeelding 6: houtblokken voor de jongste versie van deze prent (afbeelding met onderste blok niet aanwezig in de collectie in houtsnede, wel in de lithografische reeks)

Titel

148. Rytuigen voor yzeren weg - Voitures pour chemin de fer

Onderwerp

Deze prent bestaat uit zeven compartimenten binnen een dubbele lijnkader, waarbij drie grote compartimenten gevuld zijn met houtsneden en vier kleinere met titels en legendes.

Eerste rij: Hier zien we een grote omnibus, met duidelijk leesbaar “OMNIBUS” op de zijkanten, getrokken door twee dravende paarden. Op de koets zit een postiljon, terwijl vijf reizigers binnen zitten en een zesde op het punt staat in te stappen. De houtsnede is vrij gedetailleerd, zelfs met de hoorn op de trede en geen pakketten bovenop de drager.

  • Afmeting: 115 x 302 mm.
  • Bijschrift:
    Myn omnibus is altyd vol,
    Omdat hy snel is op den rol.

Tweede rij: Bestaat uit twee identieke houtsneden die een vierwielige koets tonen, elk getrokken door twee paarden. Beide koetsen hebben een chauffeur op de stoel. Daarnaast staat er een smalle houtsnede die een huisdeur voorstelt.

  • Afmeting koetsen: 55 x 122 mm.

  • Bijschriften:
    Myn huerkoets rydt een gansche uer
    Steeds zeer snel en is niet duer.

    Al wie moet gaen met snelle schreden
    Moet maer in myne huerkoets treden.

Laatste rij: Drie oude type koetsen zijn afgebeeld. Rechts staan twee personages in gesprek, een bediende en een voorbijganger.

  • Bijschriften:
    In myn vigilant rydt men met veel gemak.
    Voor zeer weinig geld brengt zy u aen uw dak.

    Myn vigilant slechts bespannen met een paerd,
    Is zeer goed koop en heeft altyd een snelle vaert.

    Treed in myn koets, geloof my maer, Mynheer,
    Het weêr is veel te slecht voor zulke schoone kleêr.

De titel, "Rytuigen voor yzeren weg", verwijst naar de functie van de omnibussen in de 19e eeuw, die vaak reizigers vervoerden tussen de stad en treinstations of stoombootkades.

Taal

Nederlands en Frans

Type

houtsneden, ingekleurd met sjablonen

Aanduiding

12. Vervoer
12.2 Rijtuigen en wagens
12.4 Treinen

Opmerkingen