Titel
Uitgever
Beschrijving
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1860 - 1900
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1880 - 1900
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1880 - 1900
Onderwerp
12 houtblokken met kader, niet gesigneerd, 4 rijen van 3 blokken, 68 x 91 mm. Nederlandstalige kwatrijnen, Franstalige coupletten.
Leven en dood van J.C.J. Van Speyk, luitenant ter zee. Tijdens het beleg van Antwerpen voerde Van Speyk het bevel over een van de kanonneerboten die verantwoordelijk waren voor het bewaken van de toegangen tot de citadel, die in handen was van de Nederlanders. De kanonneerboot werd op 5 februari 1831 door een windvlaag op de kust geworpen, bijna tegenover Antwerpen. De pogingen van de bemanning om hem te laten drijven waren nutteloos en de revolutionairen lagen al op de kade om de sloep in beslag te nemen. Ze namen de mannen die erop zaten gevangen, de jonge kapitein ging benedendeks, opende het buskruitruim en blies zichzelf op met dertig van zijn matrozen liever dan in de handen van de vijand te vallen. De ontploffing schokte de hele stad Antwerpen en veroorzaakte angst en consternatie onder de bevolking. Bovenaan, als titel:
Kinderen ! hier ziet gij Van Speijk’s leven, daden en dood.
Ten voeten uit portret van de wees Van Speyk. 一 Van Speyk op school. 一 Van Speyk leerling kleermaker 一 Van Speyk leerling molenaar. 一 Van Speyk gaat aan boord.一 Van Speyk luitenant van de marine. 一 Hij voert het bevel over een kanonneerboot.一 Hij vuurt het eerste schot af voor Antwerpen, de koning vereerd hem.一 Zijn kanonneerboot raakt beschadigd.一 Zijn kanonneerboot ontploft. 一 De scène na de explosie.一 De gedenkplaat bij het weeshuis in Amsterdam.
Onder het laatste blok, waarin de portier van het weeshuis twee bezoekers de gedenkplaat laat zien die herinnert aan het verblijf van de held in het etablissement, lezen we:
Men heeft in ’t Amsels weezensticht,
Van Speijk een grafsteen opgerigt.
Dit zedig marmren monument
Vermeld u zijn begin en end.
Relatie
De blokken zijn afkomstig uit de collectie van J. Noman & Zoon (nr. 321), die hem kort na Van Speyks dood zal hebben laten graveren om enkele nieuwigheden toe te voegen aan hun oude, wat achterhaalde prentenreeks. Brepols hield de Nederlandse tekst niet intact, vaak denigrerend tegenover zijn landgenoten; hij wijzigde een paar kwatrijnen. Zo lezen we in de Nederlandse editie, onder de voorlaatste houtsnede, deze legende:
Daar staat gij nu, gij muitr’en rot!
Van Speijk is dood, maar is bij God
Waar teelde ooit Belgie hielden,
Dit zal de naneef nog vermelden.
Brepols heeft het heel vakkundig aangepast:
Van Speijk is dood, en in zijn lot
Deelt menigen van 't zeemansrot.
Gekwetsten zijn in groot getal;
De laars raakte enorm op de wal.
Het huis Glenisson heeft ook een plaat gepubliceerd over Van Speyk (N° 154).
Taal
Type
Aanduiding
2.2 Geschiedenis
2.2.3 Belgische Opstand
2.2.3.1 Van Speijck
Opmerkingen