21. Lamme Goedzak – Le Bon Guillaume

Titel

21. Lamme Goedzak – Le Bon Guillaume

Uitgever

Glénisson & Van Genechten
Antoine Van Genechten

Onderwerp

20 houtblokken met kader, niet gesigneerd, 47 x 65 mm. Tweetalige onderschriften.

Vlaamse variant van de immens populaire prent dat bekend staat als Jan de Wasscher, een onderwerp dat door alle Nederlandse prentenmakers werd uitgegeven. In de Nederlandse prenten die het leven van Jan en Griet beschrijven, zijn we getuige van de oude ruzie tussen echtgenoten over wie de broek mag dragen. Alleen is er in deze variant geen ruzie. Onze meelijwekkende held, Lammen Goedzak doet afstand van alle mannelijke waardigheid en doet de laagste huishoudelijke taken. De rollen zijn omgedraaid, het is de gezegende tijd van de vrouw. Terwijl Margot in het gezelschap van haar bediende eet, drinkt en zich vermaakt, is Lammen Goedzak druk in de weer, veegt, schuurt, kookt, maakt het eten klaar, zorgt voor de kinderen en spint het garen. Als Lammen Goedzak sterft, huilt Margot. Ze begrijpt eindelijk alles wat ze zojuist heeft verloren.

Relatie

Een detail in de prent van Brepols verdient de aandacht. We weten dat de ellende van de ploeger en het volk, kort voor de 19e eeuw, verschrikkelijk was en dat deze arme mensen, uit angst hun linnen voortijdig te verslijten, naakt sliepen (zoals in de Middeleeuwen). Niet voor niets stelt de graveur van het prototype van Brepols, dat dateert uit de 18e eeuw, de ongelukkige Lammen voor die vrij naakt uit bed is geworpen. In de 19e eeuw daarentegen, toen de toestand van gewone mensen aanzienlijk was verbeterd, kon het linnen hemd dag en nacht worden gedragen. De graveur uit Glenisson was dus in staat om dit historische detail recht te zetten en zijn Lammen in een kort jasje te kleden.

De spelling van Glenisson voor het eerste couplet is als volgt:

Lammen vryt en trouwt zyn Griet,
Maer en kent haer trekken niet.

Nadat Antoine Van Genechten zijn fonds prenten doorverkocht naar stadsgenoot Beersmans, bracht deze laatste de prent uit onder het nummer 50.

Type

houtsneden, ingekleurd met sjablonen

Taal

Nederlands en Frans

Aanduiding

5. Beeldverhalen
5.1 Beeldverhalen algemeen
5.1.66 Lamme Goedzak en zijn griet

Bron

Niet aanwezig in eigen collectie. Exemplaren in Rijksprentenkabinet Amsterdam, Universiteitsbibliotheek Amsterdam, Historische Genootschap Beemster en Nederlands Openluchtmuseum Arnhem.

Citaat

“21. Lamme Goedzak – Le Bon Guillaume,” de Prentfabriek, toegankelijk 28 maart 2024, https://archief.prentfabriek.be/items/show/530.

Uitvoerformaten

Opmerkingen