195. Laurens Koster, uitvinder der Boekdrukkunst in den jare 1421, te Haarlem - Laurent Koster, inventeur de l'imprimerie l'an 1421, a Haarlem

195. Laurens Koster, uitvinder der Boekdrukkunst in den jare 1421, te Haarlem - Laurent Koster, inventeur de l'imprimerie l'an 1421, a Haarlem

Brepols, P.J.
Brepols & Dierckx Zoon

Een houtblok met dubbel lijnskader, gesigneerd A. C. (Alexander Cranendoncq), 320 x 260 mm. Tweetalige onderschriften.

Coster is staand afgebeeld, een opengeslagen boek in de rechterhand, met in de andere een drukletter, de letter A. Boven het houtblok de titel: Laurens Koster, uitvinder der Boekdrukkunst in den jare 1421, te Haarlem .一 Laurent Koster, inventeur de l’imprimerie l’an 1421, a Haarlem. Onder het houtblok, een achtregelige vers ter ere van Coster, een van de veronderstelde uitvinders van de typografie.

De prent reproduceert het stenen beeld, later vervangen door een ander, opgericht in 1723 door het Collegium Medicum (Genootschap van Geneeskunde), in de Drogisterij van het Prinsenhof in Haarlem, en overgebracht in 1801 naar de Groote Markt, tegenover het huis van de Coster. Nederlandse geleerden beschouwen Laurens Janszoon Coster sinds de 16e eeuw als de ware uitvinder van de typografie die, nadat hij houten letters had gesneden voor het vermaak van zijn kleinzonen, op het idee kwam om met losse letters te drukken. Hij begon met het snijden van stempels, het slaan van matrijzen en het gieten van metalen letters. De overlevering verzekert zelfs dat een van zijn bedienden de instrumenten van zijn werk van hem stal en naar Keulen en later naar Mainz vluchtte, en dat Gutenberg op deze manier Costers proces kon imiteren.

Het houtblok moet afkomstig zijn uit de fondsen van J. Noman & Zoon, hoewel ons geen prent met dat adres bekend is. We gaan ervan uit dat deze uitgevers de plaat in Rotterdam hebben verworven en dat Cranendoncq het heeft uitgevoerd voor een huis in die stad.

Graveur: A. Cranendoncq

Facturatiedatum van houtblok: 17/07/1829

houtsnede, ingekleurd met sjablonen

Nederlands en Frans

2. Geschiedenis en vorsten
2.1 Vorsten en historische personages
2.1.4 Historische personages
2.1.4.10 Laurens Jansz. Koster

6. Arbeid en arbeidsleven
6.2 Kleine handel, ambachtelijke bedrijvigheid en dagelijks leven
6.2.2 Afzonderlijke ambachten en beroepen
6.2.2.3 Drukkerij van Laurens Koster

Prent 1: zonder adres, gemerkt 'B'
Sjabloonkleuring geel, roodbruin en blauw
Periode 1840 - 1860