190. Kiest Kindren! Naar uw zinsgenoegen

Uitgever

Glénisson & Van Genechten
Glénisson en Zoon

Beschrijving

Prent 1: gemerkt "G."
Sjabloonkleuring geel, roodbruin en blauw
Periode 1840 - 1856
Prent 2: zonder adres
Sjabloonkleuring geel, paarsrood en groen
Periode 1856 - 1900
Prent 3: zonder adres
Sjabloonkleuring geel, oranje en groen
Periode 1856 - 1900

Titel

190. Kiest Kindren! Naar uw zinsgenoegen

Onderwerp

16 houtblokken met kader, niet gesigneerd (signatuur weggehaald), 4 rijen van 4 blokken, 64 x 58 mm., Nederlandstalige kwatrijnen.

Bovenaan de titel:

Kiest Kindren! naar uw Zinsgenoegen,
De zaak uit waar g’u in wilt voegen.
Maar zoo, dat g’uw Begrip en Staat,
In ’t kiezen niet te boven gaat.                          

De houtsneden vertegenwoordigen de volgende beroepen en ambachten:

Doctor. Apotheker. Chirurg. Brouwer. Beeldhouwer. Timmerman. Metselaar. Steenhouwer. Loodgieter. Smid. Glaszetter. Schrijnwerker. Lettergieter. Drukker. Boekbinder. Plaatdrukker.

De eerste houtsnede, waarbij de patiënte haar tong laat zien aan de dokter terwijl hij haar pols voelt, wordt onderstreept door het volgende kwatrijn:                                                                 
De Dokter moet de Pols eerst voelen;
De Tong der Zieken wel bezien
Eer hy genezing kan bedoelen,
Van ieder die hem komt te ontbiên.               

De kunst van het genezen was aan het einde van de achttiende eeuw nauwelijks gecompliceerd! De apotheker, geïllustreerd in de volgende tabel, bereidt zich voor om een ​​klysma toe te dienen aan een patiënt (ze ligt naakt in haar bed) die al aan de navelstreng trekt: 

Een Apotheker mengt de Kruiden,
Kookt Dranken op des Dokters raad,
Ter hulp van Zieke of Kranke Luiden.
En weert door ’t Lavement veel kwaad.  

De derde houtsnede toont een chirurg die waarschijnlijk een verstuikte voet masseert. De patiënt schreeuwt het uit van de pijn, haalt een sleutel door haar handen in de Absaloniaanse manen van de kapper, een bediende immobiliseert haar andere arm. De echtgenoot staat op een afstand en verlicht met een kandelaar in de hand het tafereel:

Uw Kunstbehandeling zy geprezen
Wondheeler, of wel Chirurgyn,
Of Ledezetter, zoo ’t moog’ wezen.
Als breuk of wond geheeld moet zyn.           

Relatie

Houtblokken afkomstig van de veiling van het fonds “Joh. Noman en Zoon” te Zaltbommel op 9 april 1845. Deze prent van Glénisson & Van Genechten 

Voordien waren de blokken eigendom van de erven C. Stichter die hiermee eveneens een prent uitbrachten met het nummer 1.

Houtsneden van Numan, deels naar Luyken, voor de Almanak van Stichter en later door dit huis uitgegeven als nr. 1 van zijn reeks centsprenten. De afbeelding werd herdrukt door J. Noman (nr. 126), uiteindelijk verworven door Glenisson en Van Genechten die alleen het serienummer veranderden en de handtekening van de graveur Numan verwijderden. CF. de nr. 1 van Glenisson et fils.

De houtblokken van deze prent gebruikte Noman, behalve voor een "centsprent", eerder ook in het vierdelige boekwerk "Tafereelen van Nederlandsche Kunsten, Ambachten en Bedrijven, voor kinderen. In vier stukjes, met 208 plaatjes." (1828 - 1829). De blokken van deze prent zijn allen afkomstig uit het tweede stukje van dit boekwerk, met uitzondering van blok 6, 7, 14 en 15.

Blok 1: De geneesheer bij den zieke, pag. 36;
Blok 2: De apotheker, pag. 40;
Blok 3: De chirurgijn of wondheeler, pag. 38;
Blok 4: De bierbrouwer, pag. 42;
Blok 5: De beeldhouwer, pag. 44;
Blok 6: De timmerman, eerste stukje, pag. 32;
Blok 7: De metselaar, eerste stukje, pag. 30;
Blok 8: De steenzager, pag. 50;
Blok 9: De loodgieter, pag. 52;
Blok 10: De ijzersmid, pag. 54;
Blok 11: De glazenmaker, pag. 56;
Blok 12: De schrijnwerker, pag. 58;
Blok 13: De lettergieter, pag. 60;
Blok 14: De boekdrukker, eerste stukje, pag. 24;
Blok 15: De boekbinder, eerste stukje, pag. 26;
Blok 16: De plaatdrukker in koper, pag. 66.

Taal

Nederlands

Type

houtsneden, ingekleurd met sjablonen

Aanduiding

6. Arbeid en arbeidsleven
6.2 Kleine handel, ambachtelijke bedrijvigheid en dagelijks leven
6.2.3 Allerlei ambachten en beroepen

Opmerkingen