vaantje Beginsel ende Voortgang van de Begangenisse tot Onze Lieve Vrouwe van Scherpenheuvel

vaantje Beginsel ende Voortgang van de Begangenisse tot Onze Lieve Vrouwe van Scherpenheuvel

Brepols, P.J.

EERSTE TYPE.

Voorzijde. Een driehoekig houtblok met sierlijk kader, geen signatuur, 168 x 302mm.

Links de tempel van Scherpenheuvel. Het portaal draagt op de gevel, tussen twee kandelaars, een beeld van de Heilige Maagd met het kind Jezus op haar linkerarm en een scepter in haar rechterhand. Het ronde schip wordt bekroond met een enorme koepel bezaaid met sterren en ondersteund door krachtige steunberen. De onvoltooide toren bevindt zich achter de kerk. Rechts, naast de kerk, de rustieke kapel uit 1605; nog verder naar rechts, leunend tegen de wonderbaarlijke eik, de eerste houten kapel, met pilasters, gebouwd in 1602. Langs de schuine zijde van het driehoeke vaantje staat de tekst “Zie! Elken stap, die gy in Bedevaerd zult gaen, Zal in des Leévens-boek u aangeteekent staen! Onder het houtblok staat de Franse titel, met daaronder een gedicht in twaalf regels over het nut en de voordelen van bedevaarten.

Achterzijde. Een driehoekig houtblok met sierlijk kader, niet gesigneerd, 159 x 290 mm.

Links het dorp Sichem en zijn kapel, rechts op een heuvel de eeuwenoude eik waarvan het enorme gebladerte het wonderbaarlijke beeld beschermt dat aan de stam is bevestigd en een knielende pelgrim. Op de achtergrond varen twee boten op een rivier. Langs de schuine zijde van de driehoek lezen we “Triumph, Geloovigen! Vergaerd van alle zyden, Om zoo met Iever-vuer de Godsdienst uyt-te-breyden. Onder het houtblok de titel “Beginsel ende Voortgang van de Begangenisse tot Onze Lieve Vrouwe van Scherpenheuvel” en een gedicht in twaalf regels over het nut en de voordelen van bedevaarten.

 

TWEEDE TYPE.

Voorzijde. Het is in wezen dezelfde afbeelding met dubbele lijnskader, niet gesigneerd, hertekent en verfraait, 171 x 295 mm.

De toren is volledig zichtbaar, het portaal is vanaf de zijkant gezien, de kapel met pilasters is vervangen door een schuur met daarboven een kruis. De vier romploze figuren zijn vervangen door vier personages, van wie er drie moeizaam op krukken lopen, een ander op de grond zit. Wolken zijn verwijderd. De Vlaams-Franse tekst is bewaard gebleven, maar gecorrigeerd en gemoderniseerd, het gedicht is in het Frans vertaald en links op het vaantje is een "Beschrijving over het toenemen der devotie tot Maria te Scherpenheuvel” in twee talen opgenomen. Direct onder de afbeelding lezen we: “Souvenir du Pelerinage à Notre Dame de Montaigu, renommée par Miracles et grand concours de monde”.

Achterzijde. We zien hier de afbeelding van het eerste type, maar hertekent en verfraait, bubbele lijnskader, niet gesigneerd, 170 x 297 mm.

Het aantal huizen dat het dorp Sichem vormt is uitgebreid. Een kasteelfort, waarvan we de twee torens konden zien, werd met de grond gelijk gemaakt. De wonderbaarlijke eik staat niet meer op een heuvel, maar niet ver van een dicht bos waarvan in het oude type nog maar een paar uit elkaar geplaatste bomen te zien waren. De vele wolken zijn verdwenen, behalve één die boven het water blijft hangen. De Nederlandse en Franse tekst is bewaard gebleven, gecorrigeerd en gemoderniseerd. Rechts staat in twee talen de “Oorsprong van de devotie tot O.L.V. te Scherpenheuvel”.

Zie ook prent nr 1. uit de Religieuze reeks van Brepols: Mirakuleus beeld van O.-L.-Vrouw te Scherpenheuvel. — Image miraculeuse de Notre-Dame a Montaigu.

Type 1: houtsnede, ingekleurd met sjablonen
Type 2: chromo-lithografie

Nederlands en Frans

1. Religie
1.3 Andere religieuze onderwerpen
1.3.3 Bedevaartsoorden
1.3.3.7 Onze-Lieve-Vrouw van Scherpenheuvel

Vaantje 1: EERSTE TYPE, gevergeerd papier, met onderschrift "Tot Turnhout, uyt de Drukkery van P. J. BREPOLS"
Sjabloonkleuring geel, oranje, bruin, groen en blauw
Periode 1817 - 1833

Vaantje 2: TWEEDE TYPE, gevergeerd papier, met onderschrift "Uyt het Fabriek van P. J. BREPOLS, Boek - drukker te TURNHOUT". Tekst herzet, sierkader rond de blokken vervangen door lijnkaders.
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1817 - 1833

Vaantje 3: TWEEDE TYPE, gevergeerd papier, met onderschrift "Uyt het Fabriek van P. J. BREPOLS, Boek - drukker te TURNHOUT"
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw (kleuren erg vervaagd)
Periode 1817 - 1833