31. Uile-spiegel – Thyl-Capon

Uitgever

Brepols, P.J.
Brepols & Dierckx Zoon

Beschrijving

Prent 1: gevergeerd papier, onderschrift op naam van wederverkoper "Te bekomen bij F. Holtkamp, te Sneek", met titel "UILE-SPIEGEL THYL-CAPON". Handgeschreven naam op achterzijde "H. J. Oosterhoff"
Sjabloonkleuring oker, rood en blauw
Periode 1817 - 1840
Prent 2: gevergeerd papier, zonder adres, met titel "UILE-SPIEGEL THYL-CAPON". Aangepaste spellinig t.o.v. prent 1
Sjabloonkleuring geel, rood en groen
Periode 1817 - 1840
Prent 3: gevergeerd papier, met onderschrift "Uyt de fabryk van BREPOLS en DIERCKX, zoón", met titel "UILE-SPIEGEL THYL-CAPON".
Sjabloonkleuring geel, rood en groen
Periode 1833 - 1840
Prent 4: zonder adres, gemerkt "B", met aangepaste titel "THIJL UILE-SPIEGEL. THYL-CAPON"
Sjabloonkleuring geel, lichtbruin en groen
Periode 1840 - 1860
Prent 5: met adres van wederverkoper "D. Pouwels, boek- en papierhandelaar. Bergen-Op-Zoom", gemerkt "B". Gewijzigde titel "THIJL UILEN-SPIEGEL.  L'ESPIEGLE", waarbij de L van de Franse titel op zijn kop staat.
Sjabloonkleuring geel, rood en blauw
Periode 1840 - 1860
Prent 6: zonder adres. Omgekeerde L in Franse titel is gecorrigeerd. 
Sjabloonkleuring geel, bruin en blauw
Periode 1840 - 1860
Prent 7: zonder adres, gemerkt "B", met titel "THIJL UILEN-SPIEGEL. L'ESPIEGLE". Licht gewijzigde spelling t.o.v. vorige edities. O.a. onder blok 5. Was eerst "Ontsteelt een Bakkersknecht het brood", is nu "Hij steelt een Bakkersknecht het Brood". 
Sjabloonkleuring geel, roodbruin en blauw
Periode 1840 - 1860

Titel

31. Uile-spiegel – Thyl-Capon

Onderwerp

20 houtblokken met kader, niet gesigneerd, 5 rijen van 4 blokken, 50 x 67 mm. Tweetalige onderschriften.

In deze ongewone en soms schokkende vertelling van de avonturen van Uilenspiegel wordt een levendige schets gegeven van zijn onfatsoenlijke streken en ondeugende karakter. Het begint met de komische situatie waarin hij, worstelend in zijn wieg, letterlijk zijn achterwerk toont aan de wereld, wat meteen de toon zet voor de rest van het verhaal.

De jonge Uilenspiegel is niet het soort kind dat zich makkelijk laat vertellen wat hij moet doen. Zijn eerste confrontatie met een paardrijder die om de weg vraagt, levert een schandalige reactie op. Terwijl hij op zijn paard rijdt, schandaliseert hij de voorbijgangers, wat al aangeeft dat hij geen boodschap heeft aan de regels van de maatschappij.

Zijn streken gaan verder wanneer hij op een speelse manier de schoenen van mensen tussen de kinderen gooit, alsof het een spelletje is. Bovendien steelt hij brood voor zijn moeder, wat zijn overlevingsinstinct en ongehoorzaamheid benadrukt. Terwijl hij in de korf in slaap valt, ergert hij de dieven—een situatie die zijn ondeugende karakter verder benadrukt.

Met een luchtige trots vertelt hij dat hij weet hoe hij moet vliegen, en zijn avonturen brengen hem uiteindelijk in de keuken, waar hij in dienst treedt van een kok. Op unieke wijze weet hij een kind te genezen, wat zijn slimme en creatieve aard toont. Maar niet altijd is zijn gedrag voorbeeldig; hij zift meel op de grond, wat leidt tot een komische chaos.

De zieken, onder de dreiging van zijn ongehoorzaamheid, verklaren zichzelf genezen, en zo komt hij in het ziekenhuis terecht. Uilenspiegel blijft zijn zelfverzekerde en uitdagende houding behouden door te beweren een schilder te zijn en zelfs mest als medicijn te verkopen aan de Joden.

Als leerling-smid neemt hij de balg op en volgt zijn meester, en later bij een schoenmaker knipt hij leer in stukken. Het lijkt wel alsof hij altijd weer op de een of andere manier weet te ontsnappen aan de gevolgen van zijn daden, zelfs als hij de nar laat zien dat hij zijn uitwerpselen moet opeten. Zijn kwaadaardigheid houdt hem van de galg, en hij doet zelfs aan een van de waardin iets onaangenaams door haar in de doornen te duwen.

Aan het einde van deze levendige vertelling dicteert Uilenspiegel zelfs zijn laatste wil, wat een ironisch tintje geeft aan zijn levensloop vol ondeugendheid en komische situaties. Uilenspiegel is een figuur die ons herinnert aan de absurditeit van het leven en de kracht van verbeelding, zelfs in de meest ongepaste omstandigheden.

Relatie

Brepols nam deze drukvorm in 1817, samen met nog 15 andere, over van Verhoeven, opvolger van Le Tellier te Lier.
Ook bij andere Turnhoutse uitgeverijen vinden we de avonturen van Uilenspiegel terug. Zie Glenisson nr. 90 en Beersmans nr. 21.

Datum

Brief aan burgemeester i.v.m. deponering: 07/02/1821

Taal

Nederlands en Frans

Type

houtsneden, ingekleurd met sjablonen

Aanduiding

5. Beeldverhalen
5.1 Beeldverhalen algemeen
5.1.101 Tijl Uilenspiegel

Opmerkingen